Uprawa miskanta olbrzymiego. Energetyczne i pozaenergetyczne możliwości wykorzystania słomy

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego

Autor: Andrzej Kotecki

ISBN/ISSN: 978-83-60574-96-6

Rok wydania: 2010

Wydanie: 1

Słowo wstępne

Ogromny wzrost zużycia energii spowodowały dwa najważniejsze czynniki: rewolucja naukowo-techniczna, której wyznacznikami były m.in.: zbudowanie maszyny parowej, odkrycie elektryczności, rozwój motoryzacji i przemysłu oraz gwałtowny wzrost liczby ludności na świecie. Szacuje się, że nasza cywilizacja zużyła energię, która odpowiada ok. 500 mld tpu (tona paliwa umownego – jest to równoważnik jednej tony węgla kamiennego o wartości opałowej równej 29 GJ·t-1), z czego ok. 2/3 przypada na ostatnie stulecie. W strategiach rozwoju energetyki krajów rozwiniętych coraz większy nacisk kładzie się na pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych. W Polsce według przyjętej przez Sejm „Strategii rozwoju energetyki odnawialnej” jej udział powinien osiągnąć 7,5% w roku 2010 i 14% w roku 2020. W celu realizacji tych założeń, obok drewna opałowego i rolniczych produktów ubocznych, konieczna będzie produkcja biomasy na plantacjach energetycznych lokalizowanych na użytkach rolnych. Do gatunków roślin potencjalnie przydatnych do takiej produkcji w naszych warunkach siedliskowych zalicza się: wierzbę krzewiastą (Salix sp.), miskanta olbrzymiego (Miscanthus x giganteus Greef et Deu.), ślazowca pensylwańskiego (Sida hermaphrodita Rusby) i topinambur (Helianthus tuberosus L.) Miscanthus x giganteus Greef et Deu. to mieszaniec międzygatunkowy tetraploidalnego gatunku M. sinensis i diploidalnego gatunku M. sacchariflorus.

Został on sprowadzony z Japonii do Danii w 1930 r. przez Aksela Olsena i dał początek istniejącym dzisiaj w Europie formom uprawnym. Miscanthus x giganteus Greef et Deu. jako allotriploid jest całkowicie niepłodny, sterylny i nie zawiązuje nasion, dlatego można rozmnażać go jedynie wegetatywnie poprzez podział kłączy i kępy macierzystej lub poprzez wykorzystanie kultur in vitro. Spośród możliwych do uprawy roślin energetycznych miskant olbrzymi (Miscanthus x giganteus Greef et Deu.) wydaje się być najbardziej obiecującym gatunkiem, którego biomasa może być traktowana jako biopaliwo lub substrat używany w przemyśle papierniczym, samochodowym i budownictwie. Miskant olbrzymi – kępowa trawa wieloletnia posiada takie predysponujące do tego celu zalety, jak: nieskomplikowana technologia uprawy i zbioru, wysokie plony – wynoszące średnio 20 ton s. m.·ha-1 oraz wysoka wartość opałowa – około 18 MJ·kg-1 . Niniejsze opracowanie jest wynikiem 3-letnich badań prowadzonych w ramach projektu rozwojowego własnego nr R 1200702 pt.: „Opracowanie technologii uprawy miskanta olbrzymiego i możliwości wykorzystania słomy na cele energetyczne i pozaenergetyczne”.

Prof. dr hab. Andrzej Kotecki