Monografia dotyczy priorytetowego problemu w zakresie ochrony wód i racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi, związanego z eutrofizacją antropogeniczną. Przedstawiono podstawy naukowe, które dają możliwość sterowania przebiegiem procesów eutrofizacji antropogenicznej w celu zapobiegania jej negatywnym konsekwencjom: pogorszeniu jakości użytkowej wód powierzchniowych i degradacji ekosystemów wodnych.
Proces eutrofizacji antropogenicznej został rozpatrzony jako najbardziej spektakularny przejaw zakłócenia funkcjonowania ekosystemów wodnych, co w konsekwencji prowadzi do pogorszenia ogólnego stanu wód powierzchniowych i ograniczenia możliwości ich użytkowania. Przedstawiono negatywne konsekwencje intensyfikacji procesów eutrofizacji: zdrowotne, ekologiczne, społeczne i ekonomiczne.
Rozpatrzono analizę możliwości sterowania procesem eutrofizacji przez oddziaływanie na czynniki abiotyczne i biotyczne ekosystemów wodnych. Określono podstawowe problemy, które należy rozwiązać w celu opracowania skutecznych sposobów zapobiegania negatywnym skutkom omawianego procesu.
Jednym z podstawowych, ale dotychczas jeszcze nierozwiązanych, problemów w tym zakresie jest brak uniwersalnej metodologii oceny stopnia troficzności wód powierzchniowych oraz prostych i tanich wskaźników liczbowych, które pozwalałyby na adekwatnąocenę statusu troficznego wód i były przydatne do celów aplikacyjnych, w tym zwłaszcza przy rozwiązaniu zadań inżynierskich. W związku z tym w monografii przedstawiono analizę porównawcząistniejących wskaźników eutrofizacji, zakresu ich wartości i metod oceny statusu troficznego wód powierzchniowych.
W monografii przedstawiono autorską propozycję metodologii oceny stanu troficznego wód na podstawie opracowanych przez autorkę liczbowych wskaźników troficzności, mających uniwersalne zastosowanie do różnych typów wód powierzchniowych. Przedstawiono możliwości praktycznego wykorzystania proponowanej metodologii do różnych celów, w tym do monitoringu ekologicznego, oceny i prognozowania dynamiki zmian stanu wód, formułowania modeli matematycznych procesów eutrofizacji, oceny wpływu ścieków na rozwój procesów eutrofizacji i udziału w nim poszczególnych źródeł substancji biogennych, ustalania dopuszczalnych ładunków substancji biogennych odprowadzanych do odbiornika i niezbędnego stopnia oczyszczania ścieków. Opracowana metodologia stanowi zatem podstawę do opracowania ekologicznie uzasadnionych i ekonomicznie rentownych działań na rzecz sterowania procesem eutrofizacji i utrzymania poziomu troficzności w optymalnych przedziałach.
Przedstawiono ekonomiczne aspekty eutrofizacji oraz analizę kosztów usuwania substancji biogennych ze ścieków.
Zaproponowano też nowe podejście do kontroli stanu i kształtowania jakości wód powierzchniowych.