Pozłotnictwo. Engelman Zdzisław wyd.4 2025

Praca obejmuje zagadnienia pozłotnictwa w szerokim zakresie - od informacji historycznych poprzez stare techniki i receptury, stosowane materiały, wskazówki praktyczne, sposoby złoceń przez platerowanie, pozłacanie introligatorskie - do renowacji i konserwacji złoceń.
Wzbogaca ją słowniczek zawierający encyklopedyczne objaśnienia terminów ujętych w publikacji, oraz słowniczek wyrażeń obcojęzycznych, przetłumaczonych na język polski, dotyczących terminologii związanej z pozłotnictwem.
Intencją autora było stworzenie opracowania skierowanego do znawców tematu, oraz do osób zaczynających zgłębiać dziedzinę pozłotnictwa, nawet gdy z tą dziedziną stykają się okazjonalnie.
Tytuł jest dorobkiem wielu lat pracy autora, jest poświadczeniem rozeznania źródeł archiwalnych i prac naukowych po metody warsztatowe wynikające z wiedzy praktycznej.

SPIS TREŚCI

RYS HISTORYCZNY

RODZAJE TECHNIK POZŁOTNICZYCH

TWORZYWA POZŁOTNICZE

NARZĘDZIA

PODŁOŻE (PODOBRAZIE)

ZAPRAWY

Zaprawy na podłoże drewniane

Zaprawy na podłoże płócienne

Zaprawy na podłoże kamienne

Zaprawy na podłoże metalowe

Zaprawy na podłoże pergaminowe

Grawerowanie zaprawy

Puncowanie w zaprawach

Reliefowa dekoracja pod pozłotę

ZŁOCENIE PULMENTOWE

Historia techniki

Nanoszenie powłok pulmentowych

Technika pozłacania

Polerowanie i matowanie pozłoty

Technika posrebrzania na pulmencie

Patynowanie srebra

Imitowanie pozłoty

Barwienie srebra

ZŁOCENIE NA MIKSTIONIE

Historia techniki

Wykonanie zaprawy

Mikstionowanie

Technika pozłacania

Utrwalanie i matowienie pozłoty

Pozłacanie zewnętrznych obiektów metalowych

POZŁACANIE ŻELATYNOWE

Przygotowanie podłoża

Sporządzenie spoiwa żelatynowego

Złocenie

Złocenie napisów i ornamentów

Wady wykonania

POZŁACANIE NA MORDANT

POZŁACANIE NA LAKIER

POZŁACANIE NA „ASIST (ASYST)”

POZŁACANIE KOMBINOWANE

POZŁACANIE na „GULFARBA”

BIEL POLEROWANA

POZŁACANIE SZTUKATERII

POZŁACANIE ZŁOTEM W PROSZKU

POZŁACANIE SZKŁA

Pozłacanie płatkowe

Pozłacanie matowe

Pozłacanie błyszczące

Malowanie szkła złotem

POZŁACANIE INTROLIGATORSKIE

Rys historyczny

Złocenie ręczne

Przyrządy i narzędzia

Złocenie dekoracyjne grzbietów i okładek.

Złocenie na skórze

Złocenie na tkaninie

Złocenie brzegów książek

BRĄZOWANIE

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI  WYKONYWANIA ZŁOCEŃ

System „Kölner”

Przygotowanie podłoża

Złocenie sposobem „Instacoll”

Złocenie sposobem „Fond”

Złocenie sposobem „Instacley”

Złocenie „na mat”

Złocenie papieru i materiałów elastycznych

Złocenie proszkowe

Złocenie porcelany i ceramiki

Uzupełnianie ubytków i odlewy

System „Astra”

PLATEROWANIE METALI

PLATEROWANIE BEZ PRĄDU

METODA ZANURZENIOWA

METODA KONTAKTOWA

METODA PLATEROWANIA „NA SUCHO”

PLATEROWANIE GALWANICZNE

DAWNE TECHNIKI

Rękopis Lejdejski (III wiek)

Rękopis Lukkański (VIII–IX wiek)

Herakliusz (X wiek)

Mnich Teofil (Teophilus) – zakonnik z Helmershausen (XII w.)

Mappae clavicula (XII w.)

Rękopis Neapolitański (XIV w.)

Rękopis Boloński (XV w.)

Cennini Cennino (XIV–XV w.)

Rękopis Strasburski (XV w.)

Vasari Giorgio (XVI w.)

Pacheco Francisco (XVI–XVII w.)

Praca obejmuje zagadnienia pozłotnictwa w szerokim zakresie - od informacji historycznych poprzez stare techniki i receptury, stosowane materiały, wskazówki praktyczne, sposoby złoceń przez platerowanie, pozłacanie introligatorskie - do renowacji i konserwacji złoceń.
Wzbogaca ją słowniczek zawierający encyklopedyczne objaśnienia terminów ujętych w publikacji, oraz słowniczek wyrażeń obcojęzycznych, przetłumaczonych na język polski, dotyczących terminologii związanej z pozłotnictwem.
Intencją autora było stworzenie opracowania skierowanego do znawców tematu, oraz do osób zaczynających zgłębiać dziedzinę pozłotnictwa, nawet gdy z tą dziedziną stykają się okazjonalnie.
Tytuł jest dorobkiem wielu lat pracy autora, jest poświadczeniem rozeznania źródeł archiwalnych i prac naukowych po metody warsztatowe wynikające z wiedzy praktycznej.

SPIS TREŚCI

RYS HISTORYCZNY

RODZAJE TECHNIK POZŁOTNICZYCH

TWORZYWA POZŁOTNICZE

NARZĘDZIA

PODŁOŻE (PODOBRAZIE)

ZAPRAWY

Zaprawy na podłoże drewniane

Zaprawy na podłoże płócienne

Zaprawy na podłoże kamienne

Zaprawy na podłoże metalowe

Zaprawy na podłoże pergaminowe

Grawerowanie zaprawy

Puncowanie w zaprawach

Reliefowa dekoracja pod pozłotę

ZŁOCENIE PULMENTOWE

Historia techniki

Nanoszenie powłok pulmentowych

Technika pozłacania

Polerowanie i matowanie pozłoty

Technika posrebrzania na pulmencie

Patynowanie srebra

Imitowanie pozłoty

Barwienie srebra

ZŁOCENIE NA MIKSTIONIE

Historia techniki

Wykonanie zaprawy

Mikstionowanie

Technika pozłacania

Utrwalanie i matowienie pozłoty

Pozłacanie zewnętrznych obiektów metalowych

POZŁACANIE ŻELATYNOWE

Przygotowanie podłoża

Sporządzenie spoiwa żelatynowego

Złocenie

Złocenie napisów i ornamentów

Wady wykonania

POZŁACANIE NA MORDANT

POZŁACANIE NA LAKIER

POZŁACANIE NA „ASIST (ASYST)”

POZŁACANIE KOMBINOWANE

POZŁACANIE na „GULFARBA”

BIEL POLEROWANA

POZŁACANIE SZTUKATERII

POZŁACANIE ZŁOTEM W PROSZKU

POZŁACANIE SZKŁA

Pozłacanie płatkowe

Pozłacanie matowe

Pozłacanie błyszczące

Malowanie szkła złotem

POZŁACANIE INTROLIGATORSKIE

Rys historyczny

Złocenie ręczne

Przyrządy i narzędzia

Złocenie dekoracyjne grzbietów i okładek.

Złocenie na skórze

Złocenie na tkaninie

Złocenie brzegów książek

BRĄZOWANIE

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI  WYKONYWANIA ZŁOCEŃ

System „Kölner”

Przygotowanie podłoża

Złocenie sposobem „Instacoll”

Złocenie sposobem „Fond”

Złocenie sposobem „Instacley”

Złocenie „na mat”

Złocenie papieru i materiałów elastycznych

Złocenie proszkowe

Złocenie porcelany i ceramiki

Uzupełnianie ubytków i odlewy

System „Astra”

PLATEROWANIE METALI

PLATEROWANIE BEZ PRĄDU

METODA ZANURZENIOWA

METODA KONTAKTOWA

METODA PLATEROWANIA „NA SUCHO”

PLATEROWANIE GALWANICZNE

DAWNE TECHNIKI

Rękopis Lejdejski (III wiek)

Rękopis Lukkański (VIII–IX wiek)

Herakliusz (X wiek)

Mnich Teofil (Teophilus) – zakonnik z Helmershausen (XII w.)

Mappae clavicula (XII w.)

Rękopis Neapolitański (XIV w.)

Rękopis Boloński (XV w.)

Cennini Cennino (XIV–XV w.)

Rękopis Strasburski (XV w.)

Vasari Giorgio (XVI w.)

Pacheco Francisco (XVI–XVII w.)

Palomino Antonio (XVII–XVIII w.)

Dionizos z Furny (XVIII w.)

Inne źródła

RENOWACJA I KONSERWACJA  ZŁOCEŃ

Oczyszczanie pozłoty

Usuwanie starych powłok

Usuwanie przemalowań i powłok werniksowych

Usuwanie zabezpieczeń białkowych

Usuwanie wtórnych pozłoceń

Usuwanie zanieczyszczeń z metalu

Rekonstrukcja i uzupełnianie pozłoty

Renowacja elementów drewnianych

Uzupełnianie elementów dekoracyjnych

Zabezpieczanie złoceń

Patynowanie

Patynowanie złota

Patynowanie srebra.

Patynowanie miedzi:

Patynowanie mosiądzu

Patynowanie cynku

SŁOWNICZEK

BIBLIOGRAFIA

Literatura uzupełniająca

Literatura pomocnicza

Czasopisma

SKOROWIDZ WYRAŻEŃ   OBCOJĘZYCZNYCH

INDEKS

Palomino Antonio (XVII–XVIII w.)

Dionizos z Furny (XVIII w.)

Inne źródła

RENOWACJA I KONSERWACJA  ZŁOCEŃ

Oczyszczanie pozłoty

Usuwanie starych powłok

Usuwanie przemalowań i powłok werniksowych

Usuwanie zabezpieczeń białkowych

Usuwanie wtórnych pozłoceń

Usuwanie zanieczyszczeń z metalu

Rekonstrukcja i uzupełnianie pozłoty

Renowacja elementów drewnianych

Uzupełnianie elementów dekoracyjnych

Zabezpieczanie złoceń

Patynowanie

Patynowanie złota

Patynowanie srebra.

Patynowanie miedzi:

Patynowanie mosiądzu

Patynowanie cynku

SŁOWNICZEK

BIBLIOGRAFIA

Literatura uzupełniająca

Literatura pomocnicza

Czasopisma

SKOROWIDZ WYRAŻEŃ   OBCOJĘZYCZNYCH

INDEKS